Post Zawnna

Saturday, 28 August 2021

Mizo Ṭawng Zirna

Zawnawlna, Ṭawng

Mizo Hawrawp

Mizo Hawrawp 25 a awm:

(A hringte hi vowels an ni a, a dang zawng hi consonants an ni)

Hawrawp Pui

  A       AW       B        CH        D

  E          F         G        NG        H

   I           J          K         L         M

  N         O          P          R          S

  T                   U         V         Z

Hawrawp Té

  a         aw         b         ch         d

  e           f          g         ng         h

   i           j           k           l          m

  n          o          p           r           s

   t                      u          v          z


AW leh NG te hi hawrawp té-a kan chhunzawm dawn chuan Aw/Ng tiin kan ziak ṭhin:

Awmpawng, Awmkhua, Aw Lalpa, Awithangpa, tih ang te;
Ngaih, Ngopa, Ngai chung zelin, tih ang tein.
Hawrawp pui hmanna chu hmun dangah kan la ziak dawn nia.

Vowels

Mizo hawrawpah vowel 6 a awm:

a      aw      e      i       o      u

Vowel Inkawp

                          ai            au

                          awi

                          ei            eu

ia                       ii             iu

                          iai           iau

ua                      ui

                          uai          uau

Vowel Rik Dan Zirtîrna Tur (chhiarpui tur)

a      aw      e      i       o      u

                          ai            au

                          awi

ba    baw    be    bi     bo    bu

cha  chaw  che  chi   cho  chu

da    daw    de    di    do   du

                          ei            eu

fa    faw    fe    fi     fo    fu

ga    gaw    ge    gi     go    gu

nga  ngaw  nge  ngi   ngo  ngu

ha    haw    he    hi     ho    hu

ia                       ii             iu

ja     jaw     je     ji      jo     ju

ka    kaw    ke    ki     ko    ku

la     law     le     li      lo     lu

ma   maw   me   mi    mo   mu

na    naw    ne    ni     no    nu

pa    paw    pe    pi     po    pu

ra     raw     re     ri     ro    ru

sa    saw    se    si     so    su

ta     taw     te     ti     to    tu

ṭa     ṭaw     ṭe     ṭi     ṭo    ṭu

ua                      ui           

va    vaw    ve    vi     vo    vu

za    zaw    ze    zi     zo    zu

Consonants

Mizo hawrawpah consonant 19 a awm:

b    ch  d    f     g    ng

h    j     k    l     m   n

p    r     s     t          v

z

Bul Ṭanna Consonant-te

Bul Ṭanna Consonant mal 19 a awm

b, ch, d, f, g, ng, h, j, k, l, m, n, p, r, s, t, ṭ, v, z

(Entirna chu a tam lutuk dawn avãngin kan ziak lang lo mai ang.)

Bul Ṭanna Consonant inkawp 12 a awm

(ch, ng, k, p, t, ṭ) + h

chh~ : chhak, chhawl, chhel, chhing, chho, chhuk.

ngh~ : nghalim, nghawr, nghei, nghing, ngho, tháng nghur.

kh~   : kha, khaw, khel, khi, kho, khu.

ph~   : pha, phaw, phe, phi, pho, phu.

th~    : tha, thei, thi, tho, thu.

ṭh~    : ṭha, ṭhawng, ṭhei, ṭhi, ṭhoh, ṭhu.

h + (l, m, n, r)

hl~    : hla, hlawi, hle, hli, hlo, hlu.

hm~  : hma, hmawr, hmel, hming, hmu.

hn~   : hna, hnawt, hne, hnim, hnu.

hr~    : hram, hraw, hre, hri, hrohrang, hru.

(t, th) + l

tl~     : tlan, tlaw, tle, tling, tlo, tlu.

thl~   : thla, thlawi, thle, thli, thlo, thlu.

Tawpna Consonant

Tawpna Consonant mal 9 a awm.

ng, h, k, l, m, n, p, r, t

(Entirna chu a tam lutuk dawn avãngin kan ziak lang lo mai ang.)

Tawpna Consonant inkawp 2 a awm.

(l, r) + h

~lh    : alh, awlh, elh, nghilh, ṭhulh.

~rh    : arh, awrh, perh, irh, urh.

Hawrawp Siam Chhan

(1)     Ri hran

(2)     Kawh hran (hnam dang tan)

 

(1)     Ri hran:

Ri inang lo chhinchhiahna atân hawrawp hi siam a ni ber a.

Entirna:

      Jerusalem tih leh Zerusalem tih hi a rik dan a inang lo a, Sap-hovin J an lam rik dan anga lam ri vẽ thiam lote chùan Jerusalem hi Zerusalem tih angin an lam ri fo ṭhin.

(2)     Kawh hran:

Thil hming rik dan thuhmun, a kawh hrang si thliar hran theih nan, letter hran si a rik dan inang si pawh hman a ni fo ṭhin bawk.  Mizo chùan, rik dan thuhmun si, a kawh hran daih neiho tan hian hawrawp hran kan nei vẽ lem lo va, hnam dang ṭhenkhat chùan an nei thung.

      Entirna:

      night tih leh knight

      no tih leh know

A Rik Dan Zirtîrna Tur (chhiarpui tur)

Vowel+Consonant

Tawpna: ng, h, k, l, m, n, p, r, t

ang  awng  eng  ing   -      ung

ah    awh    -      awi  -      -

ai     awi     ei     ii      -      ui

ak    awk    ek    ik     -      uk

al     awl     el     il      -      ul

am   awm   em   im    -      um

an    awn    en    in     -      un

ap    awp    ep    ip     -      up

ar     awr     er     ir     -      ur

at     awt     et     it     -      ut

Hawrawp Pathum Awmna Thumal

Tawpna: ng, h, k, l, m, n, p, r, t

bang    bawng   beng   bing           bung

bah      bawh     beh     bih    boh   buh

bak      bawk     bek     bik             buk

bal       bawl      bel      bil              bul

bam     bawm    bem    bim   bom  bum

ban      bawn     ben     bin             bun

bap      bawp     bep     bip             bup

bar       bawr      ber      bir              bur

bat       bawt      bet      bit              but

chang   chawng cheng ching         chung

chah     chawh   cheh   chih           chuh

chak     chawk   chek   chik           chuk

chal      chawl    chel    chil            chul

cham    chawm  chem  chim          chum

chan     chawn   chen   chin           chun

chap     chawp   chep   chip           chup

char     chawr    cher    chir            chur

chat     chawt    chet    chit            chut

dang    dawng   deng   ding           dung

dah      dawh     deh     dih             duh

dak      dawk     dek     dik             duk

dal       dawl      del      dil              dul

dam     dawm    dem    dim            dum

dan      dawn     den     din             dun

dap      dawp     dep     dip             dup

dar       dawr     der     dir              dur

dat       dawt     det     dit              dut

… … … … …

ng

h,

k,

l,

m,

n,

p,

r,

t

… … … … …


G leh J

Mizo ṭawngah hian g leh j hmanna kan nei lo va. Sap ṭawnga g ri leh j ri hman ṭulna a lo awm huna hman vẽ theih tũra telh vẽ chauh a ni.

Sap te pawh hian, G rik dan hi a changin J rik dana an tihrik ṭhin avãngin, a rik dan tũra Mizo hawrawpa kan ziah dâwn chûan, g leh j an hmanna ṭhenkhat hi chu hetianga ziah thleng tũr hi a ni ang (entirna atan, tlema zawng chauh lo tar lang ila):

Sap                  Mizo

grape               grèip    (g rikin a ri tur a ni)

germ                jàm    (j rikin a ri tur a ni)

Gerasin            Jerasin    (j rikin a ri tur a ni)

Gennesaret      Genesaret    (g rikin a ri tur a ni)

Nigeria            Naijiria    (j rikin a ri tur a ni)


Lo duhtawk rih phawt ila, Mizo Ṭawng Thlùk chungchang leh ziah tel theih dan te pawh la dah leh tum a ni.

No comments:

Post a Comment

Tar Lan Bik

Zawnawlna

Tlawh Zat